Kinh doanh theo
mạng của Công ty Vision có hợp pháp không?
Hữu Hiệp VISION
Có phải mọi người đều đã
và đang làm kinh doanh theo mạng một cách hồn nhiên và miễn phí?
Kinh doanh theo mạng, hay còn gọi
là tiếp thị mạng lưới (network makerting), tiếp thị đa tầng (multi level
marketing), ở Việt Nam còn được gọi là “bán hàng đa cấp” đang là một hiện tượng
kinh tế - xã hội gây nhiều ý kiến bức xúc, được dư luận báo chí, phản ánh với
nhiều góc nhìn khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Từ đầu những năm 2000 cho
đến tận năm 2011, nhiều đầu báo lớn, có uy tín cũng đã có những loạt bài
lên tiếng phản đối hình thức kinh doanh này, ngầm hiểu đó là một hình thức kinh
doanh mập mờ, là môi trường cho các công ty làm ăn phi pháp, bất chính, lừa
đảo, lợi dụng sự nhẹ dạ, ham lợi của một số người để lôi kéo họ vào hình thức
kinh doanh này.
Trong
bài này, tôi không bình luận về những công ty giả danh kinh doanh theo mạng để
làm ăn bất chính, gây dư luận xấu với hình thức kinh doanh này. Mà nhằm
mục đích giải thích rõ về bản chất, giúp bạn đọc trả lời câu hỏi: kinh doanh
theo mạng là gì, có những ưu thế vượt trội gì để trở thành một xu thế thương
mại của thế kỷ 21.
Trong
một cuộc đào tạo của Tập đoàn Quốc tế Vision tại Mátxcơva tháng 8/2010, ông Tom
Schreiter- biệt danh “El lớn”, tác giả của nhiều cuốn sách kinh điển về KDTM,
đã đúc kết bằng một đoạn rất thú vị về kinh doanh theo mạng với
dòng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng Vision như sau:
“…Có 3
điều các bạn cần ghi nhớ.
Điều thứ nhất, con người ta muốn khỏe
mạnh hơn trong cuộc sống của mình hay muốn ốm đau bệnh tật hơn? Tất nhiên, ai
cũng muốn khỏe mạnh hơn. Có nghĩa là, mỗi người bạn gặp có thể muốn có sản phẩm
của bạn. Trong đời, tôi chưa bao giờ gặp một người nói là họ muốn ốm yếu hơn.
Các bà mẹ có muốn con cái mình khỏe mạnh hơn không? Các bà nội ngoại có muốn
sống lâu hơn để nhìn các cháu mình lấy vợ lấy chồng không? Người ta có muốn
thoát khỏi nỗi đau đớn do viêm khớp hành hạ mình không? Người ta có mỗi sáng
thức dậy tràn đầu nghị lực không? Vì thế điều thứ nhất là: ai cũng muốn khỏe
mạnh.
Điều thứ 2, con người ta muốn có nhiều
tiền hơn trong cuộc sống hay muốn có ít tiền? Tất cả đều muốn có nhiều tiền
hơn. Bạn không bao giờ thấy một người phàn nàn mình có quá nhiều tiền.
Điều thứ 3, hàng ngày, tất cả mọi
người đều làm kinh doanh theo mạng
(KDTM). Làm KDTM tức là bạn giới thiệu, bạn quảng bá cái gì bạn thích. Bạn
giới thiệu với người khác một cửa hiệu bán hàng gì đó, bạn giới thiệu một tác
phẩm âm nhạc hay một nhà hàng, hay những sản phẩm nào đó. Mọi người trên thế
giới đều làm KDTM hàng ngày. Ngay lúc này đây, những người họ hàng của bạn ở
nhà, tưởng chừng họ không làm gì, thực ra họ đang làm KDTM.
Tôi sẽ
kể cho các bạn nghe điều gì đã xảy ra với tôi
vào năm 1972. Có người đến nói với tôi: “El Lớn, anh đã là một nhà KDTM
rồi. Anh đã làm việc này suốt cuộc đời mình. Anh đã có thể được trả tiền vì làm
việc đó, hay anh muốn tiếp tục làm miễn phí?”Tôi suy nghĩ: “Mẹ tôi đã không
đánh rơi để đầu tôi đập xuống đất. Vậy tôi có thể làm và nhận tiền vì việc làm
đó”.
Vậy,
đây là 3 điều làm nên doanh nghiệp của chúng ta. Với mỗi người mà bạn cùng ngồi
nói chuyện, họ đều muốn khỏe mạnh hơn, muốn nhiều tiền hơn, và họ đã và đang
làm KDTM. Bạn đề xuất với họ một sức khỏe tốt hơn làm việc để có nhiều tiền
hơn, bạn đưa ra cơ hội cho họ làm KDTM…”
Trong
một cuốn sách rất nổi tiếng của mình về KDTM có tựa đề “El lớn hé mở bí quyết”,
ông Tom Schreiter đã kể câu chuyện về những quả anh đào. Đây là một ví dụ tuyệt
vời để giải thích một cách cực kỳ đơn giản và thực tế về những ưu thế và sự ra
đời của hình thức kinh doanh theo mạng. Sau đây là đoạn trích:
“…Tất cả những điều đó gợi cho ta nhớ đến giai thoại về quả anh đào.
Câu chuyện về quả anh đào là một thí dụ tuyệt vời gây tác động tốt cho người
mới. Rất nhiều khi người mới không muốn tham gia công ty do họ còn nghi
ngờ tính hợp pháp của hoạt động nhân viên tiếp thị phân phối trong kinh doanh
theo mạng. Câu chuyện quả anh đào sẽ cởi bỏ sự hoài nghi đó vì nó cho
thấy rõ ưu việt của cách phân phối hàng hoá trong kinh doanh theo mạng so với
phương pháp bán lẻ của thương nghiệp truyền thống. Câu chuyên đó như sau :
Giả sử ta muốn mua anh đào trong một cửa hàng. Những quả anh đào này
đến được cửa hàng bằng cách nào?
Đầu tiên người ta thu hoạch chúng trong những trang trại nhỏ ở
Canifornia, rồi sau đó người ta bán cho một hợp tác xã địa phương.
Sau đó hợp tác xã địa phương này lại bán cho một xí nghiệp thu mua lớn
của nhà nước.
Họ lại bán lại cho một công ty trung gian của tỉnh, rồi đến lượt công
ty này lại bán lại cho các nhà buôn ở địa phương.
Đến lượt mình các nhà buôn lại bán cho những kho buôn lớn để họ phân
phối ra các cửa hàng bán lẻ.
Mỗi cửa hàng bán lẻ đều tăng giá lên 30-40% vừa để có lãi vừa phải trả
lương, thuê mặt bằng, làm quảng cáo, bảo hiểm, khấu hao và nhiều thứ chi phí
khác nữa.
Điều đó có nghĩa là trên đường đi đến tay người tiêu dùng mỗi một khâu
trung gian lại tăng giá để bù chi phí và kiếm lời cho khâu của mình. Kết quả là
nếu khi thu hoạch một kg anh đào giá 25 xen thì giá cuối cùng trong cửa hàng sẽ
là 1 đô-la. Đây là phương pháp bán lẻ truyền thống.
Một con đường khác đối lập với phương pháp cổ điển đó là kinh doanh
theo mạng (mà một trong các dạng ban đầu là bán hàng trực tiếp).
Tại đây các trang trại bán anh đào thẳng cho công ty kinh doanh theo
mạng. Công ty này bán thẳng cho các nhân viên tiếp thị phân phối của mình.
Nhân viên tiếp thị phân phối vừa có thể tiêu dùng cho bản thân mình ,
đồng thời cũng có thể có thu nhập bằng cách bán lẻ cho người quen, bạn bè và
các khách hàng khác.
Con đường đi của quả anh đào ở đây rất ngắn, bỏ qua nhiều khâu trung
gian và số tiền đáng lẽ mất đi vào các khâu trung gian thì công ty kinh doanh
theo mạng phân phối cho nhân viên tiếp thị phân phối của mình dưới dạng hoa
hồng, hay đôi khi còn gọi là phần thưởng.
Hệ thống thưởng hoạt động như sau. Nếu như Bạn mua anh đào ở
cửa hàng bên cạnh nhà và Bạn thấy rất thích đến nỗi Bạn phải kể ngay cho người
hàng xóm và anh ta cũng đến mua, tức là nhờ vào lời quảng cáo của Bạn mà cửa
hàng có thêm một khách hàng nữa.
Có thể có chuyện cửa hàng sẽ cám ơn Bạn và gửi cho bạn một tờ ngân
phiếu vì công quảng cáo của Bạn không?
Chắc chắn là khó có thể có điều đó. Bởi vì cửa hàng đã phải tiêu bao
nhiêu tiền vào quảng cáo trên báo địa phương rồi, không lấy đâu ra khoản nào để
tặng Bạn nữa.
Nhưng trong kinh doanh theo mạng thì khác. Nếu Bạn mua anh đào trong
công ty kinh doanh theo mạng (theo giá buôn) , Bạn kể lại cho người hàng xóm và
anh ta cũng đến công ty mua anh đào (cũng theo giá buôn) thì khi đó Bạn được
lĩnh thưởng của công ty.
Công ty thưởng cho Bạn vì Bạn đã có những cố gắng nỗ lực đóng góp cho
việc tăng doanh số của công ty. Đó là lý do tại sao rất nhiều người thán phục
nguyên lý làm việc của kinh doanh theo mạng. Chỉ vì chúng ta chia sẻ ý
kiến của mình một cách tự nhiên (kể lại sự thán phục sản phẩm của mình) mà chúng
ta được thưởng.
Các cửa hàng bán lẻ không thể so sánh được khi người ta biết rõ các đặc
tính ưu việt đó của kinh doanh theo mạng. Đơn giản thôi, nếu Bạn thích anh đào
và Bạn kể lại cho người hàng xóm, thì Bạn sẽ thích gì hơn? Thích nhận phần
thưởng từ công ty kinh doanh theo mạng hay là không được gì hết từ cửa hàng địa
phương? Câu trả lời đã rõ ràng : kinh doanh theo mạng có lợi cho Bạn hơn.”
Hữu Hiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét